گزارشی از فعاليت های دبيرخانه كنگره بزرگداشت ابو الفتوح رازی
تاريخ بشر را هماره ستارگانی فروزان مشعلدار بوده اند، تا آدمی بر جهالت و تاريكی فايق آيد و بتواند وديعه خداوندی نهفته در درونش را بيرون و خويشتن را از نادانی، درنده خويی و پستی برهاند.
بعد از پيامبران الهی و معصومان عليهم السلام، دست پروردگان آنان، يعنی عالمان دين، محدّثان، مفسّران و ... پای در جای پای آنان نهادند.
شيخ ابوالفتوح رازی (حسين بن علی بن محمد بن احمد خزاعی نيشابوری) از عالمان قرن ششم، يكی از مشعل های فروزان شهر ری است كه بر دانش و فرهنگ شيعه، تأثير گذار بوده است.
آستان حضرت عبدالعظيم عليه السلام، بنياد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی و مؤسسه علمی ـ فرهنگی دارالحديث (دانشكده، پژوهشكده و انتشارات) به منظور:
۱. معرفی و بزرگداشت شخصيت علمی و معنوی شيخ ابوالفتوح رازی،
۲. ترويج معارف قرآنی و حديثی اهل بيت عليهم السلام،
۳. تحقيق و پژوهش در ميراث برجا مانده از آن مفسر و دانشمند كم نظير،
۴. شناخت جايگاه و تأثير تفسير ابوالفتوح بر ساير تفاسير، اعم از شيعه و اهل سنت،
كنگره بزرگداشت ابوالفتوح را بنياد نهادند.
در زمستان سال ۱۳۸۲ فراخوان مقاله و دعوت نامه هايی تدوين شد و برای مراكز و افراد مختلف ارسال گرديد. گفتنی است اين فراخوان در روزنامه های ايران، اطلاعات، جام جم، درج و نشر شد، و متن آن به زبان عربی و انگليسی نيز ترجمه شد و در روزنامه عربی الوفاق و روزنامه انگليسی زبان ايران ديلی (DAILY IRAN) چاپ شد، و نيز در هفته نامه های استان قم مثل هفته نامه امين و افق حوزه درج گرديد.
همچنين خبر برگزاری كنگره بزرگداشت شيخ ابوالفتوح رازی قدس سره، ضمن مصاحبه ای با دبير كميته علمی كنگره، در اردیبهشت سال جاری از سيمای جمهوری اسلامی ايران مركز قم پخش گرديد.
بدين ترتيب، از اواسط سال ۱۳۸۲ دبيرخانه كنگره بزرگداشت شيخ ابوالفتوح رازی قدس سره در مركز تحقيقات دارالحديث، آغاز به كار كرد، كه در ذيل به اجمال به كارهای انجام شده و يا در دست انجام آن اشاره می شود:
الف. كتاب ها و طرح ها
طرح هايی كه به مناسبت كنگره بزرگداشت شيخ ابوالفتوح به دبيرخانه كنگره رسيده و بعضاً به تصويب رسيده، و نيز فهرستی از ساير كتبی كه قرار است تدوين يا تصحيح شود، به شرح ذيل است:
۱. داستان ها و حكايت ها در روض الجنان،
۲. بررسی روش تفسيری ابوالفتوح رازی در تفسيرش،
۳. سبک شناسی تفسير روض الجنان،
۴. شناخت نامه ابوالفتوح رازی،
۵. انديشه های كلامی ابوالفتوح رازی،
۶. تصحيح كتاب تحقيق در تفسير ابوالفتوح رازی،
۷. ويژگی ها و سبک شناسی تفسير ابوالفتوح رازی،
۸. كتاب شناسی ابوالفتوح رازی،
۹ . زيست نامه ابوالفتوح رازی،
۱۰. مقايسه تفسير ابوالفتوح با تفسير فخر رازی (امامت)،
۱۱. پايان نامه های مرتبط با ابوالفتوح رازی،
۱۲. نمايه و فهرست موضوعی تفسير ابوالفتوح رازی،
۱۳. تصحيح كتاب نثر طوبی.
جهت آشنايی خوانندگان با كم و كيف طرح های بالا، در هر شماره از خبرنامه كنگره بزرگداشت ابوالفتوح رازی، برخی از اين طرح ها معرفی خواهد شد. در اين شماره، طرح شناخت نامه ابوالفتوح رازی به نظر خوانندگان خواهد رسيد.
ب . مقالات
مقالاتی كه به دبيرخانه كنگره رسيده يا قرارداد نگارش آنها منعقد شده، به دو بخش عمومی و سفارشی تقسيم می شود:
مقالات سفارشی، مقالاتی هستند كه كميته علمی كنگره، براساس ضوابط علمی ـ تحقيقی، موضوع آن را مناسب و مرتبط با مطالعات و تخصص فرد خاصی دانسته و نگارش آن را به وی سفارش می دهد.
مقالات عمومی، مقالاتی هستند كه طرح آنها از جانب نويسندگان گوناگون، براساس فراخوان مقالات، ارائه شده و پس از تصويب طرح به نگارش در می آيد.
برخی از عناوين پيشنهادی مقالات كه به دبيرخانه كنگره ابوالفتوح رازی قدس سره ارسال گرديده، به دبيرخانه عبارت اند از:
۱. اسرائيليات در تفسير ابوالفتوح رازی،
۲. دفاع از روايات تفسيری ابوالفتوح رازی،
۳. مهدويت در تفسير ابوالفتوح رازی، اصغر رضوانی،
۴. تصوف و عرفان در تفسير ابوالفتوح رازی،
۵. مذاهب كلامی در تفسير ابوالفتوح رازی،
۶. بداء در تفسير ابوالفتوح رازی،
۷. انديشه های حقوقی اهل سنت در تفسير ابوالفتوح رازی،
۸. جايگاه فرهنگی اجتماعی ـ سياسی ابوالفتوح در قرن ۵ و ۶،
۹. مقام و منزلت زن در تفسير ابوالفتوح رازی،
۱۰. تأثير پيش فرض های ابوالفتوح درتفسيرش،
۱۱. آيات الاحكام در تفسير ابوالفتوح رازی،
۱۲. انديشه های عرفانی در تفسير ابوالفتوح رازی،
۱۳. مقايسه و تأثير تفسير ابوالفتوح از تبيان شيخ طوسی،
۱۴. بررسی اشعار فارسی در تفسير ابوالفتوح رازی،
۱۵. اديان در تفسير ابوالفتوح رازی،
۱۶. ويژگی های سبک ادبی تفسير ابوالفتوح،
۱۷. انسان شناسی در انديشه ابوالفتوح رازی،
۱۸. خاندان ابوالفتوح رازی،
۱۹. شأن و منزلت حضرت فاطمه زهرا عليها السلام در تفسير ابوالفتوح،
۲۰. مقايسه تفسير ابوالفتوح و كشف الاسرار از حيث زبان شناختی،
۲۱. بررسی كتاب حسنيه، منسوب به ابوالفتوح رازی،
۲۲. بررسی كتاب يوحيای ذمی، منسوب به ابوالفتوح رازی،
۲۳. پژوهشی در منابع تفسيری ابوالفتوح،
۲۴. مقايسه و تأثير تفسير گازر از تفسير ابوالفتوح رازی،
۲۵. اهل البيت در تفسير ابوالفتوح رازی،
۲۶. احاديثی كه فقط در تفسير ابوالفتوح رازی قدس سره يافت می شود،
۲۷. فقه پژوهی در تفسير ابوالفتوح رازی (وضوء)،
۲۸. ده نكته درباره تفسير ابوالفتوح رازی،
۲۹. عقايد شيعه از نگاه ابوالفتوح رازی.
ج: محصولات رايانه ای كنگره بزرگداشت شيخ ابوالفتوح رازی قدس سره
تهيه نرم افزار حاوی اطلاعات و تمام منشورات و آثار كنگره ابوالفتوح رازی ـ كه نزديک به بيست جلد خواهد شد ـ و نيز تفسير ابوالفتوح رازی ـ كه توسط بنياد پژوهش های آستان قدس رضوی تصحيح شده است ـ به وسيله پژوهشگران دبيرخانه كنگره ابوالفتوح رازی به نرم افزار تبديل می شود تا محققان و پژوهشگران بتوانند از اين تفسير بيشتر بهره مند شوند.
